De verantwoordelijkheid voor veiligheid in de bouwfase wordt steeds duidelijker in de wet vastgelegd. Tot begin augustus loopt een openbare consultatie over voorgenomen wijzigingen van de bouwprocesbepalingen in het Arbeidsomstandighedenbesluit. In dit voorstel wordt de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever scherper geformuleerd met uiteindelijk doel: een veilige werkplek.
Opdrachtgevers hebben een grote rol en verantwoordelijkheid bij veilig werken. Omdat zij van het begin tot het einde van een opdracht invloed hebben, kan er nagedacht worden over een preventieve aanpak, waarbij veiligheidsrisico’s kunnen worden weggenomen. Met deze wijziging worden problemen bij de bron aangepakt (in de ontwerpfase) – in plaats van achteraan de keten, waar degenen die het werk uitvoeren risico’s lopen. Bovendien wordt hiermee de concurrentie op basis van arbeidsomstandigheden tegengegaan, aangezien veiligheid in de opdracht wordt meegenomen.
Vlindar schrijft over trends en bewegingen rond het vakgebied Veilig werk op hoogte (VWoH). Vlindar adviseert niet alleen over veiligheid volgens de huidige wet- en regelgeving, maar signaleert ook trends die duiden op veranderingen. Hiermee kunnen we onze opdrachtgevers helpen bij het duurzaam implementeren van veiligheid, voor nu en de toekomst.
De opdrachtgever van werk is verplicht te zorgen dat werkgevers en zelfstandigen in staat zijn de verplichtingen op grond van de Arbowet na de komen. Door bouwkundige, technische of organisatorische keuzen die hij in de ontwerpfase maakt, moet de opdrachtgever risico’s wegnemen.
Bron: de wijziging Arbeidsomstandighedenbesluit
Dat veiligheid bij de bouw voor verbetering vatbaar is, blijkt uit het resultaat van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden, waarin staat dat metaal- en bouwarbeiders het meest betrokken zijn bij arbeidsongevallen. Opvallend is dat werknemers in de bouw elkaar wel vaak aanspreken op onveilig gedrag: ruim 8 op de 10 zeggen hun collega’s aan te spreken op onveilig of ongezond werken.
Dit pleit dus voor maatregelen ergens anders dan de werkvloer. Men wíl blijkbaar wel veilig werken, maar toch gebeuren er ongelukken. Werknemers moeten daarom beschermd worden. Het is een goede zaak dat de rol hierin van de opdrachtgevers scherper geformuleerd wordt in deze wijziging.
Wegcontracteren van aansprakelijkheid steeds minder mogelijk
In de wijziging van het Arbobesluit is de definitie van de ‘opdrachtgever’ gewijzigd om constructies in contracten te voorkomen waardoor de rol van opdrachtgevers niet helder is. De opdrachtgever is niet per se degene op wiens rekening het bouwwerk tot stand komt, maar kan ook degene zijn op wiens initiatief er gebouwd wordt. De opdrachtgever is de partij die in de ontwerpfase invloed heeft op het gezond en veilig bouwen.
Dit maakt dat het wegcontracteren van aansprakelijkheid dus steeds minder mogelijk is. Een helder signaal van de wetgever aan de markt, om veiligheid goed te regelen en niet voor de verantwoordelijkheid weg te lopen.
Verantwoordelijkheid opdrachtgever niet alleen bij bouwplaats
Omdat een opdrachtgever van werk (veel) invloed kan uitoefenen op gezond en veilig werk, formuleert de wetgever een steeds duidelijkere rol en verantwoordelijkheid voor de opdrachtgever. De stap die nu genomen wordt in de bouw, is slechts een eerste stap op weg naar een grotere algemene opdrachtgeversaansprakelijkheid. Want, zo staat in de brief ‘Een ketenaanpak voor gezond en veilig werken’ aan de Tweede Kamer: “Wel is duidelijk dat ook buiten de bouw een meer verantwoord opdrachtgeverschap toegevoegde waarde heeft.” Het is duidelijk dat het onderwerp Veilig en gezond werk – en de daarbij horende verantwoordelijkheid – de aandacht heeft van de politiek. Vast staat dat de maatregelen verder zullen gaan als er geen verbetering optreedt: “De resultaten van deze aanpak zullen worden gevolgd. Als blijkt dat het voorgaande onvoldoende wordt opgepakt, dan zal op termijn opnieuw worden bezien of er een aanleiding is voor de introductie van een algemeen geldende bestuursrechtelijke ketenaansprakelijkheid voor gezond en veilig werken.”
Vragen over uw verantwoordelijkheid bij veilig werken op hoogte? Neem contact met ons op.
